Gróðurkort af Glerárdal og heimalandi Akureyrar

Abstract

Hinn 12. maí 2009 óskaði Jón Birgir Gunnlaugsson forstöðumaður umhverfismála Akureyrarbæjar eftir því að Náttúrufræðistofnun Íslands gerði áætlun um gróðurkortlagningu og gróðurfarslýsingu af öllu landi Akureyrarbæjar. Hrísey og Grímsey eru þar ekki meðtalin. Þann 15. júlí 2009 var gerður samningur við stofnunina um gerð gróðurkorts af Glerárdal og heimalandi Akureyrar í tengslum við fyrirhugaða deiliskipulagsvinnu svæðisins. Sambærileg gróðurfarsúttekt var gerð í Hrísey 2007. Vettvangsvinna vegna gróðurkortagerðar var unnin 4.-8. ágúst 2009 og að hluta 15.-16. júlí 2010. Fyrirliggjandi voru frumgögn gróður- og landgreiningar af Glerárdal sem gerð var á vegum Rannsóknastofnunar landbúnaðarins 1966 og drög að gróðurkortum með skýrslu um gróðurkönnun í lögsagnarumdæmi Akureyrar eftir Elínu Gunnlaugsdóttur frá 1988. Gróður- og landflokkun fór að mestu fram með hefðbundnum aðferðum samkvæmt gróðurlykli Steindórs Steindórssonar (1981). Fjórum staðbundnum gróðurfélögum var bætt við lykilinn, þ.e. L5 (hvönn) og L6 (kerfill), H13 (grös og njóli) og T20 (skriðlíngresi).

Gróðurfar í landi Akureyrar er tvískipt, þ.e. annars vegar heimalandið (24,4 km2) og hins vegar afréttarlandið á Glerárdal (91,4 km2). Í heimalandinu er mikið um ræktað land ásamt grasgefnum þurrlendis- og votlendisgróðri með lyng- og runnaívafi. Þar bera merki um gamla búskaparhætti mikið beitt gömul tún næst bænum, en í nágrenni bæjarins eru einnig ung skógræktarlönd og talsverður landbúnaður. Í afréttarlandinu á Glerárdal er aftur á móti fjölbreyttur og kjarngóður, mismunandi vel gróinn, úthagagróður ásamt miklu af lítt- eða ógrónu landi. Gróna landið einkennist þar af mólendi og moslendi ásamt talsverðu votlendi og nokkru graslendi.

Á meðfylgjandi gróðurkortum (Akureyri, Glerárdalur, gróðurkort 1:15.000, Akureyri, heimaland, gróðurkort 1:10.000 og Akureyri-Glerárdalur, gróðurlendakort 1:25.000) eru alls greind 76 gróðurfélög sem dregin eru saman í gróðurlendi, gróðursamfélög og helstu landgerðir. Útbreiðslu þeirra og helstu einkennum er lýst nánar í skýrslunni.