Hagur landbúnaðarins
| Titill: | Hagur landbúnaðarinsHagur landbúnaðarins |
| URI: | http://hdl.handle.net/10802/3316 |
| Útgefandi: | Hagþjónusta landbúnaðarins |
| Útgáfa: | 2009 |
| Efnisorð: | Landbúnaður; Hagtölur; Landbúnaðarafurðir |
| ISSN: | 1019 - 1054 |
| Tungumál: | Íslenska |
| Tegund: | Bók |
| Athugasemdir: | Ritið Hagur landbúnaðarins fjallar um landbúnaðinn og lýsir í stórum dráttum umfangi hans, þróun og stöðu í flestum greinum. Útgáfan 2009 er 7. útgáfa ritsins frá upphafi, en fyrsta útgáfa þess kom út árið 1994. Í lögum um Hagþjónustu landbúnaðarins nr. 63/1989 er kveðið á um hlutverk stofnunarinnar varðandi söfnun og útgáfu á hagtölum í landbúnaði. Þessu verkefni er sinnt á þrennan hátt, þ.e. með útgáfu árlegrar skýrslu um uppgjör búreikninga í nautgripa- og sauðfjárrækt, með útgáfu upplýsinga um afkomu samkvæmt uppgjöri ársreikninga fyrir hrossabú, loðdýrabú, svínabú, eggjabú, kjúklingabú, blómabú, grænmetis-/plöntubú og kartöflubú og í þessu riti, Hag landbúnaðarins, sem flokkast sem yfirlitsrit um atvinnuveginn og er jafnframt ætlað að veita upplýsingar um þróun hans og stöðu hverju sinni.
1.1 Efnistök Skýrslan skiptist alls í tólf kafla að inngangi meðtöldum. Dregnar eru fram ýmsar tölulegar upplýsingar um landbúnaðinn og ná þær flestar fram til ársins 2007. Nokkuð er misjafnt hversu langt aftur í tímann var farið við öflun upplýsinga. Í hverjum kafla er tekinn fyrir ákveðinn málaflokkur. Í fyrstu þremur köflunum er fjallað um landið, gróðurfar þess, fjölda lögbýla, eignarhald jarða og um vinnuafl í landbúnaði. Í næstu fjórum köflum er vikið að fjármunamyndun og þjóðarauði í landbúnaði, fjölda búfjár og skiptingu þess eftir landshlutum og loks notkun á ýmsum aðföngum við búvöruframleiðsluna. Þá er í áttunda kafla fjallað um framleiðslu búvara og framleiðsluverðmæti. Í níunda kafla er gerð grein fyrir verðlagningu afurðanna og þróun á verði ýmissa aðfanga og afurða. Í tíunda kafla er fjallað um opinber afskipti af landbúnaðinum þ.m.t. framleiðslustjórn og fjárveitingar til ýmissa málaflokka hans. Í ellefta kafla er tekið saman stutt yfirlit yfir opinberan stuðning við landbúnað á Íslandi eins og hann er metinn samkvæmt aðferðum OECD. Loks er í tólfta kafla yfirlit yfir afkomu í landbúnaði árin 2001-2007 samkvæmt uppgjöri búreikninga. 1.2 Yfirlit Landbúnaður á Íslandi byggir að verulegu leyti á grasnytjum. Af heildarflatarmáli Íslands eru 52.389 km2 eða 50,7% gróið land. Þann 31.desember 2007 voru skráð 4.290 lögbýli í byggð í landinu. Auk þeirra voru skráðar eyðijarðir 2.243. Árið 2007 var búskapur með kýr skráður á 789 jörðum og á 2.042 jörðum var skráður búskapur með kindur. Á hluta búanna er báðar þessar búfjártegundir að finna og því endurspegla þessar tölur ekki fjölda framleiðenda. Árið 2007 voru bændur með kýr og/eða sauðfé 2.544 talsins. Mjólkurinnleggjendur voru 777 árið 2007 og 2.525 aðilar seldu kindakjöt. Um 39% þeirra, sem leggja inn afurðir af sauðfé, voru eldri en 55 ára árið 2007 og komu um 32,5% af framleiðslunni frá þessum framleiðendum. Af mjólkurinnleggjendum voru 27% yfir 55 ára aldri og framleiddu þeir um 19% af allri mjólk. Tölur um fjölda búfjár er að finna fyrir árin 1997-2007. Á þessu tímabili hafa tölur um fjölda sauðfjár sveiflast en eru 455 þúsund fjár haustið 2007. Flest var fé á fóðrum veturinn 1998-1999, 490 þúsund fjár. Kúm hefur fækkað á þessum árum en haustið 2007 voru 26.048 kýr í landinu. Heildarfjöldi nautgripa var 70.660 og fækkaði mjólkurkúm og geldneytum á tímabilinu. Hrossum fækkaði á tímabilinu og voru rúmlega 77 þúsund haustið 2007, en útflutningur reiðhrossa hefur aukist mikið hin síðari ár. Fjölgun virðist þó vera á fjölda hrossa í kaupstöðum. Þá fjölgaði svínum nokkuð og er það í samræmi við vaxandi neyslu á svínakjöti. Fjöldi alifugla, refa og minka hefur hins vegar sveiflast nokkuð milli ára. Árið 2005 var áætlað að starfandi í landbúnaði væru 3.998 manns. Árleg neysla kjöts á íbúa jókst á árunum 1997 til 2007 um 18,3 kíló. Mest munar um aukningu í neyslu á svínakjöti og alifuglakjöti. Á sama tíma hefur neysla á lambakjöti dregist saman. Samkvæmt rannsókn Hagstofu Íslands á útgjöldum heimilanna frá 2005-2007 eru 2,5% af útgjöldum heimilanna í landinu vegna kaupa á kjöti og kjötvörum. Þetta hlutfall hafði lækkað lítillega frá rannsókn sem gerð var árin 2004-2006 þegar það var 2,8%. Samsvarandi könnun sem gerð var 1995 sýndi að 3,5% útgjalda fór til kaupa á kjötvörum. Sömu sögu er að segja af mjólkurafurðum og eggjum en þar hafði hlutdeildin lækkað úr 2,8% á árinu 2002 í 1,9% árin 2005-2007. Árin 2005-2007 voru að meðaltali 11,8% útgjalda vegna matvörukaupa og hafði þetta hlutfall lækkað úr 15,9% frá árinu 2002. Skoðuð var þróun verðs nokkurra afurða og aðfanga. Verð á afurðum nautgripa og sauðfjár hefur á seinni árum hækkað minna en framfærsluvísitalan. Notkun á kjarnfóðri hefur aukist sem og áburði. En allt kjarnfóður fyrir jórturdýr hefur verið blandað innanlands síðan 1986. Mest af kjarnfóðri fyrir svín og alifugla er einnig blandað innanlands. Í 11. kafla er fjallað um stuðning við íslenskan landbúnað eins og hann er metinn með reikniaðferðum OECD (PSE-útreikningar). Miklar breytingar hafa orðið á rekstrarumhverfi landbúnaðarins á síðustu árum. Framleiðendum fækkar, bú stækka og framleiðsluaukning er í afurðum. Þá hefur breyting á starfsskilyrðum mjólkurframleiðslu og sauðfjárræktar um framleiðslu, verðlagningu og sölu verið mikil undanfarin ár með tilkomu gæðastýringar í sauðfjárrækt og gripa- og annarra greiðslna í mjólkurframleiðslu. |
Skrár
| Skrá | Stærð | Skráartegund | Skoða | Lýsing |
|---|---|---|---|---|
| Yfirlitogkafli1.pdf | 52.69Kb |
Skoða/ |
Yfirlit og kafli 1 | |
| Kafli209.pdf | 17.88Kb |
Skoða/ |
Kafli 2. | |
| Kafli309.pdf | 34.76Kb |
Skoða/ |
Kafli 3. | |
| Kafli409.pdf | 33.24Kb |
Skoða/ |
Kafli 4. | |
| Kafli509.pdf | 43.63Kb |
Skoða/ |
Kafli 5. | |
| Kafli609.pdf | 84.67Kb |
Skoða/ |
Kafli 6. | |
| Kafli709.pdf | 57.59Kb |
Skoða/ |
Kafli 7. | |
| Kafli809.pdf | 94.83Kb |
Skoða/ |
Kafli 8. | |
| Kafli909.pdf | 58.47Kb |
Skoða/ |
Kafli 9. | |
| Kafli1009.pdf | 195.7Kb |
Skoða/ |
Kafli 10. | |
| Kafli1109.pdf | 28.66Kb |
Skoða/ |
Kafli 11. | |
| Kafli1209.pdf | 78.47Kb |
Skoða/ |
Kafli 12. |