Íbúafjöldi og þörf á íbúðarhúsnæði á Austurlandi árið 2008 : rannsókn á samfélagsáhrifum álvers- og virkjunarframkvæmda á Austurlandi

Abstract

• Því er spáð að álver í Reyðarfirði verði því valdandi að íbúar á Austurlandi verði 1.764 – 2.329 fleiri en ef ekkert álver hefði verið byggt í landshlutanum. Notaðar eru tvær aðferðir til að komast að þessari niðurstöðu og gaf aðfanga- og afurðagreining lægri töluna en grunnmargfaldaralíkan hærri töluna.

• Með annarri aðferðinni (grunnmargfaldaralíkani) er hægt að spá hver íbúafjöldinn verður og gaf líkanið að árið 2008 verði íbúar á Austurlandi 11.225 án álvers en 13.554 með álveri og er þá gert ráð fyrir að ekkert verði úr fiskeldi á Austurlandi. Ef fiskeldið heldur áfram að vaxa verða íbúarnir enn fleiri. Árið 2002 voru íbúar Austurlands 11.755 og er því gert ráð fyrir að þeim hefði fækkað um 530 ef ekkert álver hefði komið til en fjölgi um 1.799 með tilkomu álvers. Mismunurinn vegna tilkomu álversins er því 2.329, sem er um 20%.

• Gert er ráð fyrir að 414 ný störf skapist í álverinu. Auk þess skapast mörg afleidd störf á Austurlandi. Aðfanga- og afurðagreining gefur að vegna margfeldisáhrifa verði afleidd störf 468 og heildarfjöldi nýrra starfa verði því 882 á Austurlandi af völdum álversins.

• Með grunnmargfaldaralíkaninu er því spáð að mun fleiri ,,kvennastörf” skapist á Austurlandi í kjölfar álversins og eru þá störfin í sjálfu álverinu undanskilin. Ef 15% starfsmanna álversins verða konur verða í heildina til álíka mörg ,,karla- og kvennastörf” á Austurlandi. Ef 50% starfsmannanna álversins verða konur verða hins vegar til tvöfalt fleiri ,,kvennastörf” en ,,karlastörf” á Austurlandi. Það þýðir að kynjahallinn á svæðinu ætti að minnka verulega.

• Líklegt er að á Mið-Austurlandi þurfi að vera 455.000 m2 af íbúðarhúsnæði árið 2008 ef miðað er við að íbúafjöldi á Austurlandi verði 13.554 og fjölgunin verði öll á Mið-Austurlandi. Það er 75.000 m2 meira af íbúðarhúsnæði en var þar til árið 2002. Meðalstærð íbúða á Mið-Austurlandi árið 2002 var 126 m2. Miðað við þá stærð þyrfti að bæta við um 600 slíkum íbúðum til 2008 sem er um 20% aukning frá 2002. Árin 2003 og 2004 voru byggðar um 148 íbúðir á Mið-Austurlandi.

• Talið er að starfsmenn álversins velji að setjast að sem næst því og hafi Reyðarfjörður því mest aðdráttarafl fyrir þessa starfsmenn, í öðru lagi Eskifjörður og í þriðja lagi Fáskrúðsfjörður. Talið er að á Austurlandi hafi Egilsstaðir áfram mest aðdráttarafl fyrir þjónustufyrirtæki, í öðru lagi Reyðarfjörður.