Endurstaðsetning jarðskjálfta á Hengilssvæðinu 1. apríl 1955 út frá jarðskjálftaáhrifum : BS-ritgerð frá Raunvísindadeild HÍ, Jarð- og landfræðiskor

Abstract

Sögur af jarðskjálftum ná langt aftur í tímann. Ekki var þó farið að rannsaka þá kerfisbundið fyrr en á síðustu öld þegar mælitæki voru smíðuð sem numið gátu jarðskjálfta þannig að hægt var að reikna út upptök skjálfta og stærð með slíkum tækjum. Þar áður var stuðst við frásagnir manna af fundnum áhrifum jarðskjálfta og reynt að meta stærð þeirra út frá því. Til þess að fá nákvæma staðsetningu á upptök jarðskjálfta þarf að hafa þrjár jarðskjálftastöðvar. Í byrjun apríl árið 1955 voru einungis tvær jarðskjálftastöðvar á Íslandi þ.e. í Reykjavík og á Akureyri og því frekar óvíst um upptök jarðskjálftans sem varð 1. apríl 1955 á Hengilssvæðinu.

Markmið þessa verkefnis var að skoða hvernig ArcGis forritið nýttist við að endurstaðsetja upptök þess skjálfta og fá þannig nákvæmari staðsetningu hans. Til þess var notast við spurningalista sem sendur var út vorið 1955. Stuðst var við Modified Mercalli kvarðann til að áætla staðbundin áhrif, búið til áhrifamatskort í ArcGis og áhrif lausra jarðlaga skoðuð í sambandi við fundin áhrif.

Rannsóknin leiddi í ljós að ArcGis forritið nýtist vel til þess að endurstaðsetja jarðskjálftann og áhrifamatskorti sem búið var til í sama forriti bar nokkuð vel saman við kort sem búið var til út frá reiknuðum radíus. Áhrif lausra jarðlaga á fundin staðbundin áhrif eru ekki eins ljós en sennilegt að ástæða þess séu takmarkaðar upplýsingar um lausu jarðlögin þ.e. þykkt setlaga auk þess sem slíkar upplýsingar vantar á nokkrum stöðum.