Hvað er spunnið í opinbera vefi?

Abstract

Skýrsla þessi byggir á úttekt er gerð var í apríl og maí 2005 á 246 vefjum ríkisstofnana og sveitarfélaga á Íslandi í þeim tilgangi að greina stöðu rafrænnar þjónustu á vefjum hins opinbera í landinu.

Rafræn þjónusta vefjanna var metin og skipt í fjóra flokka: grunnþjónustu, þjónustu sem flýtir fyrir afgreiðslu, rafræna afgreiðslu og rafræna málsmeðferð. Í ljós kom að 100% stofnana og sveitarfélaga í úttektinni hafa grunnþjónustu, 78% hafa þjónustu sem flýtir fyrir afgreiðslu, 33% hafa rafræna afgreiðslu en aðeins 3% hafa rafræna málsmeðferð.

Lagður var spurningalisti fyrir fulltrúa ríkisstofnana og sveitarfélaga og er gerð grein fyrir svörum við þeim lista. Fram kemur meðal annars að stofnanir og sveitarfélög sem ráðið hafa sérstakan starfsmann til að sinna vefmálum hafa að jafnaði meiri þjónustu sem telst fela í sér afgreiðslu eða málsmeðferð. Yfir 60% telja að stofnunin sinni vefmálum frekar vel eða vel, 22% ekki nægilega vel og 3% alls ekki nægilega vel. Svarendur töldu margir eða 33% að í framtíðinni verði lögð meiri áhersla á vefmál en áður hefur verið.

Innihald, nytsemi og aðgengi fatlaðra var einnig metið í úttektinni. Í niðurstöðunum er hægt að skoða yfirlit yfir þau atriði sem notuð eru til að mæla þessa þætti. Að jafnaði voru stofnanirnar með um 50% atriða á innihaldskvarða og um 51% atriða ánytsemiskvarða. Þá kemur fram að aðgengi fatlaðra er verulega ábótavant.

Í skýrslunni er sú leið valin að draga fram það sem vel er gert og einnig að athuga hvaða aðstæður virðast styðja best við góða rafræna þjónustu á notendavænum og aðgengilegum vefjum. Sveitarfélögum og ríkisstofnunum eru gerð skil sérstaklega og niðurstöður dregnar fram þannig að þær megi nýtast enn betur sem viðmið fyrir hvort stjórnsýslustigið fyrir sig.

Stefna íslenskra stjórnvalda er eins og annars staðar í hinum vestræna heimi, og víðar, að vinna beri að aukinni rafrænni þjónustu opinberra stofnana í landinu. Sú vinna er víða þegar hafin og sums staðar komin langt, en eins og bent er á aftur og aftur íþessari skýrslu þá er rými og vilji til að gera mun betur en nú er.

Kryfja þarf til mergjar þá þjónustu sem boðin er innan hverrar stofnunar og ákveða hvernig henni er best komið í rafrænt ferli svo að hagræðing verði sem mest bæði fyrir stofnunina og hinn almenna borgara sem þarf að nota þjónustuna. Þá verður að skoða möguleika á samvinnu, ekki síst þar sem stofnanir og sveitarfélög eru fáliðuð. Notandann verður að setja í forgrunn og tryggja að hann geti nálgast upplýsingar og þjónustu sem hann þarf á að halda á öruggan og einfaldan hátt.