Skyndilokanir á þorskveiðar í botnvörpu á Vestfjarðamiðum

Abstract

Árið 1976 voru sett lög um skyndilokanir til verndunar smá?sks á Íslandsmiðum. Á árunum 1977 til 2003 komu til framkvæmda 1 976 skyndilokanir og hafa um 1 200 þeirra verið lokanir á þorskveiðar. Langmest hefur verið lokað á þorskveiðar með botnvörpu og þá við Vestfirði. Einnig hefur verið talsvert um skyndilokanir á þorsk í botnvörpu fyrir Norður- og Austurlandi. Skyndilokanir á þorsk á línu hafa verið algengastar fyrir Vesturlandi, nánar tiltekið í Breiðafirði og Faxaflóa. Niðurstöður úr fjölþátta línulegri aðhvarfsgreiningu benda til að tíðni skyndilokana aukist með vaxandi hlutdeild þriggja og fjögurra ára þorsks í stofninum á hverjum tíma og hækkandi veiðihlutfalli, þ.e.a.s. hærra hlutfalli afla af veiðistofni.

Skyndilokanir á þorskveiðar í botnvörpu á Vestfjaðarmiðum og NV-miðum voru sérstaklega athugaðar með það að markmiði að skoða viðbrögð flotans við þeim. Skoðuð voru tvö tímabil. Annars vegar tímabilið 1992-1993 og hins vegar tímabilið 2000-2001. Á þessu svæði og tímabilum var smáfiskur á stóru svæði og stærðarsamsetning jöfn. Mikið var um skyndilokanir á þessum tveimur tímabilum og við hverja lokun færði flotinn sig í svipaðan fisk, sem leiddi til frekari lokana. Niðurstöður benda því til að ein skyndilokun til skamms tíma komi að takmörkuðu leyti í veg fyrir veiðar á smáfiski. En í kjölfar fleiri skyndilokana var gripið til reglugerðarlokana, sem annars hefðu ekki komið til framkvæmda. Eru þetta stærri svæði, sem ná að jafnaði yfir margar lokanir á afmörkuðu svæði. Líkur eru á að kerfið hafði reynst þýðingarmikið tæki til þess að draga úr veiðum og brottkasti á smáfiski.