Alþingi Íslendinga - árangur af störfum þess metinn

Abstract

Alþingi var sett á ný í upphafi mánaðarins en með því lauk lengsta löggjafarþingi Íslandssögunnar. Líkt og von er þá mörkuðust störf þingsins með einum eða öðrum hætti af hruni hagkerfisins og afleiðingum þess. Mátti það sjá bæði á fjölda og tegundum mála. Viðamikil mótmæli við setningu Alþingis, almenn orðræða og slakar traustsmælingar sýna hins vegar að skort hefur á að þessi umfangsmiklu störf þingsins hafi borið raunverulegan árangur. Kannanir meðal aðila innan atvinnulífsins bera þess merki að viðhorf til árangurs stjórnvalda, stjórnarandstöðu og Alþingis séu þar af sama meiði.

Í stað heildarsamstarfs um lausnir á erfiðri stöðu heimila og atvinnulífs hefur pólitískur skotgrafarhernaður því miður í of mörgum tilvikum orðið ofan á. Þá skortir ríkisstjórninni forystu og getu til að koma brýnum verkefnum í framkvæmd hjálparlaust. Í samskiptum stjórnar og stjórnarandstöðu mætti einnig of oft ætla að þar ráði persónulegir hagsmunir framar hagsmunum Íslendinganna sem veittu þeim umboð sitt. Þessi sýn birtist nær daglega í stjórnun landsmála og á vafalaust stóran þátt í þeirri tilvistarkreppu og skorti á trúverðugleika sem hrjáir þingið á þessari stundu.

Í einstaka tilvikum hefur þó náðst næg samstaða um betrumbætur og er það vel. Hins vegar, þegar horft er til þess að grunnforsenda hagvaxtar og þar með tekjuöflunar ríkissjóðs er öflugt atvinnulíf sem byggir á virku vinnuafli og bjartsýnum neytendum er ljóst að gera verður miklu betur. Þrátt fyrir það hefur atvinnulífið fram til þessa setið að mestu eftir í vinnu ríkisstjórnar og löggjafans. Ef litið er framhjá einstaka aðgerðum hefur í of mörgum tilvikum verið gengið gegn hagsmunum þess og skipta þar breytingarnar á skattkerfinu mestu.

Áður en litið er til megináherslna yfirstandandi þings er rétt að rýna nánar störf þess sem var að ljúka. Slíkt stöðumat er eitthvað sem Alþingi ætti sjálft að tileinka sér í lok hvers löggjafarþings, en slíkt mat gæti jafnframt verið í höndum sameiginlegs skuggaþings atvinnulífs og almennings líkt og rætt verður um hér að neðan. Hér eru valin atriði tekin til skoðunar út frá hagsmunum atvinnulífsins, sem eru samofnir hag heimila og munu ávallt vera, því þessir lykilaðilar samfélagsins mynda órofa heild.