Vöktunarmælingar Geislavarna ríkisins 2011

Abstract

Í þessari skýrslu eru teknar saman vöktunarmælingar Geislavarna ríkisins á geislavirku sesíni (Cs-137) í umhverfi og í matvælum árið 2011. Sesín var mælt í eftirfarandi sýnaflokkum: • Andrúmslofti (svifryki) • Úrkomu • Kúamjólk (nýmjólk og mjólkurdufti) • Lambakjöti • Sjó • Þangi • Fiski Niðurstöður mælinga benda til að litlar breytingar hafi orðið á styrk sesíns síðustu árin, hann sé a.m.k. ekki að aukast og sé almennt lágur. Í andrúmslofti er styrkur sesíns < 3 μBq/m3 og í úrkomu < 1 mBq/l. Í sjó mælist styrkur sesíns 1,19-2,05 Bq/m3. Hæstur styrkur mælist jafnan í pólsjó fyrir norðan og vestan land. Sýnataka á sjó er í höndum Hafrannsóknastofnunarinnar. Í tveimur sýnum af þangi var styrkur sesíns 0,11 og 0,15 Bq/kg þurrvigt og í fiski frá því að vera neðan greiningarmarka og allt að 0,25 Bq/kg ferskvigt. Í mjólk mælist styrkur sesíns 0,4 – 1,4 Bq/kg ferskvigt og í mjólkurdufti 5,5 -12,5 Bq/kg þurrvigt. Styrkur sesíns í lambakjöti er jafnan breytilegur, í sýnum frá árinu 2011 mældist hann 1 - 38 Bq/kg, sem má telja dæmigert. Styrkur sesíns í íslenskum matvælum er í öllum tilvikum langt innan alþjóðlegra viðmiðunarmarka í milliríkjaverslun, sem eru 1000 Bq/kg. Geislamælar til rauntímavöktunar á gammageislun eru við fjórar sjálfvirkar veðurstöðvar Veðurstofu Íslands, þ.e. á Bolungarvík, Raufarhöfn, í Hornafirði og í Reykjavík auk mælis sem staðsettur er í miðborg Reykjavíkur. Styrkur geislunar er almennt lágur, eða 40- 80 nSv/klst. sem er mun lægra en algengt er í nágrannalöndunum. Niðurstöður vöktunarmælinga frá árunum 1989 - 2010 hafa verið gefnar út.