Vöktunarmælingar Geislavarna ríkisins 2008

Abstract

Í skýrslunni eru teknar saman vöktunarmælingar Geislavarna ríkisins á geislavirku sesíni (Cs-137) í umhverfinu og í matvælum árið 2008. Sesín-137 var mælt í eftirfarandi sýnaflokkum: • Andrúmslofti (svifryki) • Úrkomu • Kúamjólk (nýmjólk og mjólkurdufti) • Lambakjöti • Sjó • Þangi • Fiski Niðurstöður mælinga benda til að litlar breytingar hafi orðið á styrk sesíns síðustu árin og að a.m.k. sé ekki um marktæka aukningu að ræða. Í andrúmslofti er styrkur sesíns < 3 μBq/m3 og í úrkomu < 1 mBq/l. Í mjólk mælist styrkur sesíns að jafnaði nálægt 1 Bq/kg og í mjólkurdufti 6-10 Bq/kg. Styrkur sesíns í lambakjöti er nokkuð breytilegur, í sýnum frá árinu 2008 mælist hann 2-18 Bq/kg. Í sjó mælist styrkur sesíns 1,3-2,5 Bq/m3. Hæstur styrkur mælist jafnan í pólsjó fyrir norðan og vestan land. Styrkur Tc-99 (teknetín-99) í sjó er mældur í samvinnu við rannsóknastofnunina Risø í Danmöku og reyndist neðan greiningarmarka. Á árunum 2003 –2008 mældist hann 0,01 – 0,2 Bq / m3. Sýnataka í sjó er jafnan í höndum Hafrannsóknarstofnunar. Í þangi mælist styrkur sesíns á bilinu 0,05-0,18 Bq/kg þurrvigt og í þorski undir 0,3 Bq/kg ferskvigt. Styrkur sesíns í íslenskum matvælum er í öllum tilvikum langt innan alþjóðlegra viðmiðunarmarka í milliríkjaverslun, sem eru 1000 Bq/kg. Geislamælar til rauntímavöktunar á gammageislun eru starfræktir við fjórar sjálfvirkar veðurstöðvar Veðurstofu Íslands, þ.e. á Bolungarvík, Raufarhöfn, í Hornafirði og í Reykjavík. Styrkur geislunar er almennt lágur, eða 40-80 nSv/klst. Niðurstöður vöktunarmælinga frá árunum 1989-2007 hafa verið gefnar út.