#

Kvikasilfur og önnur óæskileg snefilefni í urriða úr Þingvallavatni

Skoða fulla færslu

Titill: Kvikasilfur og önnur óæskileg snefilefni í urriða úr ÞingvallavatniKvikasilfur og önnur óæskileg snefilefni í urriða úr Þingvallavatni
Höfundur: Jóhannes Sturlaugsson ; Hrönn Ólína Jörundsdóttir ; Franklín Georgsson ; Helga Gunnlaugsdóttir
URI: http://hdl.handle.net/10802/1496
Útgefandi: Matís
Útgáfa: 12.2009
Ritröð: Skýrsla Matís ; 48-09
Efnisorð: Kvikasilfur; Urriði; Þingvallavatn; Lífmögnun; Hámarksgildi; Lýðheilsa; Matvælaöryggi
ISSN: 1670-7192
Tungumál: Íslenska
Tegund: Skýrsla
Útdráttur: Markmið verkefnisins var að afla upplýsinga um magn kvikasilfurs og
annarra óæskilegra snefilefna í Þingvallaurriðum með hliðsjón af stærð
þeirra og forsögu með manneldissjónarmið að leiðarljósi. Í því markmiði
fólst ennfremur að þeim niðurstöðum skyldi komið á framfæri við
almenning sem og hagsmunaaðila á Þingvallasvæðinu. Rannsóknin var
unnin í samvinnu Matís og Laxfiska. Samtals voru rannsakaðir 43 urriðar
á stærðarbilinu 23‐98 cm og 0,13‐14 kg. Urriðarnir sem rannsóknin tók til
voru veiddir á árunum 2002‐2008. Fyrir nokkurn hluta þeirra lágu fyrir
upplýsingar frá hefðbundnum merkingum. Auk þess voru tekin sýni af
nokkrum fiskum sem höfðu forsögu sem var ítarlega skráð með
mælitækjum m.t.t. atferlis þeirra og umhverfis. Niðurstöður þeirra
athugana á atferlisvistfræði fiskanna sýndu að hluti þeirra sótti í að
dvelja við heitar lindir sem renna í Þingvallavatn undan Nesjahrauninu.
Líffræðilegir þættir fiskanna s.s. stærð, aldur, kyn, kynþroski o.fl. voru
skráðir fyrir hvern einstakling og sýni tekin af holdinu og snefilefni
greind. Niðurstöður snefilefnagreininga á holdi fiskanna sýna að
töluverðar líkur eru á að fiskar sem eru lengri en 60 cm, innihaldi
kvikasilfur í meira magni en leyfilegt er samkvæmt íslenskum og
evrópskum reglugerðum (0,5 mg/kg kvikasilfur). Samkvæmt tilmælum
Matvælastofnunar (MAST), sem er opinber eftirlitsaðili með matvælum á
Íslandi, er ekki leyfilegt að selja fisk sem inniheldur meira magn
kvikasilfurs en 0,5 mg/kg. Niðurstöður rannsóknarinnar sýndu að sterk
fylgni var milli lengdar urriðans og magns kvikasilfurs í honum.
Lífmögnun er líklegasta ástæðan fyrir háum styrk kvikasilfurs í urriðum úr
Þingvallavatni sem verða venju fremur stórir og gamlir, þar sem styrkur
kvikasilfurs eykst eftir því sem ofar dregur í fæðukeðjunni.
Þingvallaurriðinn er efst í fæðukeðjunni þar sem hann étur mestan sinn
aldur aðallega bleikju, fyrst og fremst murtu afbrigðið. Æskilegt er að
frekari rannsóknir fari fram á þessu sviði til að fá mynd af uppruna
kvikasilfurs í Þingvallaurriðanum og feril uppsöfnunar þess.


Skrár

Skrá Stærð Skráartegund Skoða
Skyrsla_48-09.pdf 1019.Kb PDF Skoða/Opna

Þetta verk birtist í eftirfarandi flokki:

Skoða fulla færslu

Leita


Fletta